سپتیک و چاه فاضلاب‌ ، آشنایی با اجزای چاه فاضلاب و نقش سپتیک در آن

سپتیک و چاه فاضلاب‌ و سیستم لوله بازکنی دفع فاضلاب یکی از موارد مهم در صنعت ساختمان است.

دفع فاضلاب به دو صورت سیستم فاضلاب شهری و سیستم چاه فاضلاب امکان پذیر است.

ولی به دلیل ضعف و نقصان سیستم فاضلاب شهری‌، همچنان از روش چاه استفاده میشود.

البته مضرات زیست محیطی و سلامتی آن تخلیه چاه  بر کسی پوشیده نیست.

 

‌انتخاب نوع دفع و چاه فاضلاب بستگی به جنس خاک، نوع زمین و سطح آب زیر زمینی منطقه دارد.

در مناطقی که خاک آن به میزان کافی شن و ماسه یا خرده سنگ داشته باشد از چاه جذبی و در مناطقی که خاک آن حاوی رس فراوان با خاصیت باتلاقی بوده یا  رفع گرفتگی سرویس بهداشتی سطح آب زیر زمینی بالا باشد (در صورت عدم وجود سیستم فاضلاب شهری) از چاه (مخزن) سپتیک استفاده می‌شود.

 

 

اجزاء چاه فاضلاب جذبی

 

چاه جذبی

چاه جذبی از سه بخش زیر تشکیل شده است:

 

• گلدونی

به دهانه چاه که شکل گلدان داشته باشد (مخروطی یا قیفی) گلدونی گویند.

در واقع گلدونی محل جمع آوری فاضلاب و استقرار انتهای لوله های فاضلاب بوده و وظیفه هدایت فاضلاب به چاه را دارد.

 

• میله

بدنه چاه  لوله بازکنی شبانه روزی به قطر ۸۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر که تا سطح لایه نفوذ پذیر خاک عمق داشته باشد را میله گویند.

البته بهتر است جهت کاهش اثرات منفی حفر چاه بر سازه ساختمان‌، همواره حداقل عمق میله ۶ متر باشد.

 

• انباره

مخزن گنبدی شکل چاه که در لایه نفوذ پذیر خاک حفر می‌شود را گویند.

وظیفه آن جمع آوری فضولات و جداسازی آب از فاضلاب توسط نفوذ در لایه های نفوذ پذیر خاک است.

 

 

نکته

حتماً باید آب باران و آب سطحی از چاه فاضلاب انسانی جدا بوده و بهتر است در حد امکان چاه مربوط به آب باران از چاه فاضلاب انسانی دور باشد.

زیرا در هنگام بارش باران حجم زیادی از آب وارد سپتیک تانک یا چاه جذبی میشود.

این امر موجب بر هم خوردن اکوسیستم باکتریهای بی هوازی و اختلال در فرایند هضم لجن شده.

همچنین سبب بر هم خوردن لجن و متصاعد شدن بوی ناخوشایند فاضلاب و پخش آن در محوطه ساختمان می‌شود.

 

‌محاسبه حجم انباره چاه جذبی فاضلاب

چاه جذبی یکی از روش های سنتی دفع فاضلاب انسانی است.

این روش همچنان در مناطق دارای زمین نفوذ پذیر و با سطح آبهای زیرزمینی پایین مورد استفاده قرار می‌گیرد.

البته ورود مستقیم فاضلاب به چاه جذبی بدون هیچ گونه عملیات پیش تصفیه‌، قابلیت تصفیه کنندگی این گونه چاه ها را به شدت کاهش می‌دهد.

این امر موجب آلودگی منابع آب زیرزمینی می‌شود.

لذا استفاده مستقیم از چاه جذبی برای دفع فاضلاب توصیه نمی‌شود.

اتصال به سیستم فاضلاب شهری در صورت امکان و یا استفاده از پکیج های فاضلاب مجهز به فن هوادهی، روشهای مطمئنتری در این خصوص محسوب می‌شود.

در صورت انتخاب چاه جذبی به عنوان گزینه دفع فاضلاب انسانی، ابتدا فاضلاب را به داخل یک انباره (سپتیک تانک) هدایت کنید.

اینکار با ایجاد تاخیر و ایستایی در حرکت فاضلاب به مدت تقریبی ۲۴ ساعت، لجن موجود در آن ته نشین کرده و سپس آب باقی مانده را به چاه جذبی هدایت شود.

با توجه به فرایند جذب لجن با استفاده از باکتری های بی هوازی در چاه جذبی و سپتیک تانک، بوی نامطبوع همراه با گازهای قابل انفجار از این دو سیستم متصاعد می‌شود.

حتماً باید با در نظر گرفتن لوله ونت مستقل با سایز حداقل ۴ اینچ در محوطه آزاد و دور از محل اسکان ساکنین گازها تخلیه شود.

 

سپتیک تانک

این چاه از مصالح نفوذ ناپذیر و مقاوم در برابر خوردگی از جمله بتن، مصالح ساختمانی و مواد پلیمری ساخته شده است‌.

وظیفه آن حفظ و نگهداری فاضلاب و عدم اجازه نشت از آن است.

‌این چاه‌ها باید در دوره های کوتاه و مشخص توسط تانکرها یا دستگاه های مخصوص  تخلیه شوند.

چاه های سپتیک در دو نوع یک بخشی یا چند بخشی تقسیم می‌شوند. این تقسیم بندی بر اساس بخش بندی داخلی سپتیک است.

 

سپتیک های یک بخشی

در این نوع سپتیک لازم است با استفاده از دیوارهای کوتاه به عنوان موج گیر سرعت حرکت فاضلاب را در آن کاهش داده.

با اینکار امکان جدا شدن آب از مواد معلق در فاضلاب ایجاد شده.

به مرور زمان فضولات بصورت لجن در کف مخزن جمع خواهند شد.

 

 

سپتیک های چند بخش

با ایجاد دو یا چند اتاقک به هم مرتبط در سپتیک، امکان جداسازی آب از فضولات را فراهم می‌سازند.

همچنین جمع آوری فاضلاب را در اتاقکهای ابتدایی نیز میتوانند انجام دهند.

 

جنبه‌های منفی چاه سپتیک‌

جنبه‌ های منفی چاه سپتیک‌ نسبت به نوع جذبی کمتر است.

به این دلیل که فاضلاب و آبهایی که آلودگی دارند را وارد سفرههای زیر زمینی نمی‌کند.

اما با این وجود جایگزین شبکه فاضلاب و روشهای نوین تصفیه فاضلاب نخواهد شد.